نرم افزار حسابداری سانیران

روش ساعات کارکرد

استفاده از روش ساعت کارکرد مستلزم آن است که فایده و کارکرد مال تا زمان از کار افتادن و اسقاط آن بر حسب تعداد کل ساعت کار، برآورد و آنگاه استهلاک برای هر ساعات کار محاسبه شود.

روش ساعات کارکرد مبتنی بر این فرض است که اصولاً عمر مفید دارایی در نتیجه کاربرد آن در عملیات یک موسسه تولیدی کاهش می یابد نه بر اثر گذشت زمان. بدین توضیح، به جای این که مبلغی مساوی در هر دوره به حساب هزینه استهلاک منظور شود، هزینه استهلاک هر دوره بر حسب میزان کارکرد واقعی مال تعیین می گردد. مثلاً اگر در دوره ماشینی دو برابر دوره قبل کار کند، استهلاک آن در دوره جاری دو برابر محسوب می شود.

نقد روش ساعات کارکرد

استفاده از روش ساعات کارکرد در مواردی توصیه شده است که نابابی ناشی از پیشرفتهای تکنولوژی عامل اصلی از استهلاک نباشد و خدمات بالقوه مال در هر دوره مالی با دوره دیگر تفاوت زیاد داشته باشد، کاربرد این روش نتیجه مفید می دهد. ولی باید گفت که استفاده از روش مذکور در مورد بسیاری از اقلام دارایی مانند ساختمان، مبل و اثاثه و ماشین تحریر اگر ناممکن نباشد غیر عملی است. بر عکس، کاربرد آن در ارتباط با بعضی اقلام دارایی مانند وسایل و ماشین آلات تحویل کالا و یا دستگاههای حفر چاههای نفت نتیجه مطلوب می دهد.

روش ساعات کارکرد را منظم و منطقی توصیف کرده اند و در صورتی که از نیروی بالقوه دارایی عملاً استفاده شود، کاربرد آن را از لحاظ مقابله درآمد و هزینه مصرف در تحصیل آن مفید دانسته اند زیرا در این روش، مبلغ استهلاک بر حسب میزان استفاده از مال تغییر پیدا می کند. ولی اگر اتفاقاً در نتیجه ساعات کارکرد، محصولی بدست نیاید، یعنی به عللی کارکرد ماشین، محصولی عرضه نکند، رابطه مذکور (مقابله درآمد و هزنیه) مختل می شود.

روش میزان تولید

در این روش، مبلغی که بابت استهلاک به هر واحد محصول تعلق می گیرد، ثابت باقی می ماند در صورتی که در روش خط مستقیم، با تغییر میزان تولید، آنچه بابت استهلاک به هر واحد محصول سرشکن می شود متغیر است.
روش میزان تولید بر این فرض بنا شده است که استهلاک در حسابداری مال در درجه اول بستگی دارد به مقدار محصولی که تولید می کند. بنابراین، استفاده از این روش منوط و موکول به این می شود که فایده مال در طول مدت کار آن بر حسب مقدار محصول قابل تولید برآورد گردد. آنگاه ارزش اسقاط مال را از بهای تمام شده آن کسر و حاصل را بر مقدار (بر حسب واحد سنجش مربوط) محصولی که برآورد می شود در طول مدت کار دارایی تولید می گردد تقسیم می نمایند. به این ترتیب، هزینه استهلاک هر دوره بر حسب میزان تولید تغییر پیدا می کند.

نقد روش میزان تولید

کاربرد این روش میزان تولید وقتی نتیجه مطلوب می دهد که:

1. . کهنگی و نابابی ناشی از پیشرفتهای تکنولوژی عامل مهمی در استهلاک نباشد
2. میزان تولید واقعی را بتوان اندازه گیری و معین کرد.
3. قدرت و میزان تولید یک دارایی را در طول عمر آن بتوان با دقت قابل قبولی برآورد نمود.