دفاتر قانونی

نحوه تحریر و نگهداری دفاتر قانونی/ حسابداری سانیران

بر طبق ماده ۱۱:

مودیانی که دفتر روزنامه و کل نگهداری می‌نمایند و یا مجاز به نگهداری دفاتر مشاغل (دفتر درآمد و هزینه) اند، باید کلیه معاملات و سایر رویدادهای مالی و محاسباتی، هرگونه درآمد و هزینه و خرید و فروش دارایی‌های قابل استهلاک خود را طبق مقررات این آیین نامه حسب مورد در دفاتر مربوط ثبت کنند ولو آنکه برای نگهداری حساب‌ها از ماشین‌های الکترونیکی و کارت‌های حساب استفاده شود.

تبصره:

اشتباهات حسابداری در صورتی که بعداً در اثناء عملیات سال مربوطه مورد توجه واقع و بر پایه استانداردهای حسابداری در دفاتر همان سال اصلاح و مستندات آن ارایه شود، به اعتبار دفاتر خللی وارد نخواهد کرد.

بر طبق ماده ۱۲:

مودیان مجاز به نگهداری دفتر مشاغل می‌توانند تمام یا قسمتی از درآمد و هزینه‌های مشابه روزانه را تحت یک شماره ردیف در دفتر ثبت نمایند.

مشروط بر اینکه در ستون شرح دفتر، نوع و تعداد آنها را قید و اگر متکی به اسناد و مدارک باشد، مشخصات آن را نیز در ستون مزبور، درج نمایند.

در صورتی که اقلام درآمد و هزینه خرید و فروش دارایی‌های قابل استهلاک متکی به اسناد و مدارک باشد، مودیان مذکور باید پس از ثبت موارد در دفتر مشاغل، اسناد و مدارک مربوطه را به ترتیب شماره ردیف دفتر و به نحوی که برای رسیدگی ماموران مالیاتی قابل استفاده باشد، نگهداری نمایند.

بر طبق ماده ۱۳:

در مواردی که دفاتر روزنامه و کل نگهداری می‌شود، کلیه معاملات و سایر رویدادهای مالی و محاسباتی مربوط در موارد نگهداری دفاتر مشاغل، درآمد و هزینه‌ها و خرید و فروش دارایی‌های قابل استهلاک باید در همان روز انجام، حسب مورد در دفاتر روزنامه یا مشاغل ثبت گردد.

تبصره ۱:

تاریخ مذکور در مدارک یا فاکتور فروش یا خرید و … ملاک قطعی تأخیر تحریر شناخته نمی‌شود و هرگاه انجام و ختم این گونه اعمال با توجه به روش و طرز کار موسسه، تابع تشریفات و طی مراحلی باشد، تا موضوع آمادۀ برای ثبت در دفتر مربوطه شود، فاصله بین تاریخ فاکتور یا مدارک و روز آماده شدن آن برای ثبت در دفتر تاخیر ثبت تلقی نخواهد شد.

تبصره ۲:

تاخیر در تحریر عملیات در صورتی که به منظور سوء استفاده نباشد تا ۱۵ روز به تشخیص اداره امور مالیاتی و بیش از آن به تشخیص هیات ۳ نفری موضوع بند ۳ ماده ۹۷ قانون مالیاتهای مستقیم مصوب ۶۶/۱۲/۰۳ و اصلاحیه های بعدی به قانونی بودن دفاتر خللی وارد نخواهد شد.

تبصره ۳:

در مواردی که دفاتر موضوع این آیین‌نامه توسط مقامات قضایی یا سایر مراجع قانونی از دسترس مودی خارج شود و صاحب دفتر از تاریخ وقوع این امر حداکثر ظرف سی روز دفاتر جدید امضاء، پلمپ و عملیات آن مدت را در دفاتر جدید ثبت کند، تأخیر ثبت عملیات در این مدت به اعتبار دفاتر خللی وارد نخواهد کرد.

تبصره ۴:

تأخیر ثبت دفاتر در مورد اشخاص حقوقی جدید التأسیس از تاریخ ثبت شخص حقوقی و در مورد سایر اشخاص از تاریخ شروع فعالیت تا سی روز مجاز خواهد بود.

بر طبق ماده ۱۴:

کلیه عملیات ثبت شده در دفاتر روزنامه هر ماه باید حداکثر تا پانزدهم ماه بعد به دفتر کل نقل شود.

بر طبق ماده ۱۵:

موسساتی که دارای شعبه هستند، مکلفند با توجه به روش‌های حسابداری خود خلاصه عملیات شعبه یا شعب خود را در صورتی که دارای دفاتر پلمپ شده باشند، حداقل سالی یک بار (تا قبل از بستن حساب‌ها) و در غیر اینصورت ماه به ماه در دفاتر مرکز موسسه ثبت کنند.

بر طبق ماده ۱۶:

امضا و پلمپ دفاتر ضمن سال مالی مشروط بر اینکه تا تاریخ امضاء و پلمپ هیچگونه عمل مالی و پولی صورت نگرفته باشد و همچنین تأخیر امضاء پلمپ تا حد مجاز مقرر در تبصره‌های ۳ و ۴ مادۀ ۱۳ این آیین نامه در مورد دفتر روزنامه یا حسب مورد دفتر مشاغل و ماده ۱۴ این آیین نامه در مورد دفتر کل، به اعتبار دفاتر خللی وارد نخواهد کرد.

بر طبق ماده ۱۷:

مؤدیانی که از سیستم‌های الکترونیکی استفاده می‌نمایند، موظفند، حداقل ماهی یک بار خلاصۀ عملیات داده شده به ماشین‌های الکترونیکی را در دفتر روزنامه یا مشاغل حسب مورد ثبت و حداکثر ظرف مهلت تعیین شده در ماده ۱۴ این آیین‌نامه به دفتر کل منتقل کنند، علاوه بر این به منظور تسهیل رسیدگی باید آیین نامه‌ها یا دستورالعمل‌های کار ماشین و برنامه‌های آن و نحوۀ کار با نرم افزارهای مالی مورد استفاده را در اختیار مأموران رسیدگی قرار دهند.