نحوه محاسبۀ سود (زیان) عملیاتی
چارچوب اصلی ترازنامه
ترازنامه از سه بخش تشکیل شده است:
۱ – داراییها
۲ – بدهیها
۳ – حقوق صاحبان سهام
نقاط حساس ترازنامه
در ترازنامه برخی از شرکتهای خصوصی حسابی وجود دارد به نام جاری شرکا، برحسب ثبتهای طی سال ممکن است مانده بدهکار یا بستانکار داشته باشد. بر طبق قانون مبارزه با پولشویی و آییننامههای همراه در حساب جاری شرکا ثبتهای واریز فقط با وجود فیش واریز و ثبتهای برداشت فقط با چک باید انجام شود.
مانده تسهیلات در اظهارنامه
تسهیلات دریافتنی با ماهیت بستانکار در بخش بدهیهای ترازنامه قرار میگیرد. جهت شناسایی تسهیلات باید مبلغ تسهیلات دریافتی و بهره پرداختی سنوات آتی بعد از کسر بهره و اقساط پرداختی تا تاریخ ۲۹ اسفند ماه لحاظ شود.
(مانده تسهیلات در ترازنامه = بهره و اقساط پرداختی تا پایان سال – پیشپرداخت بهره سنوات آتی + تسهیلات دریافتی)
ارزش دفتری داراییها
داراییها در ترازنامه باید به ارزش دفتری نشان داده شوند ارزش دفتری یا BOOK VALUE همان بهای تمام شده دارایی است که مبلغ استهلاک انباشته از آن کسر شده است.
(استهلاک انباشته – بهای تمام شده = ارزش دفتری)
ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان
کارفرما مکلف است به کارگری که مطابق قرارداد، یکسال یا بیشتر، به کار اشتغال داشته است برای هر سال سابقه، اعم از متوالی یا متناوب براساس آخرین حقوق مبلغی معادل یک ماه حقوق به عنوان مزایای پایان کار به وی پرداخت نماید.
اگر خاتمه قرارداد کار در نتیجه، کاهش توانائیهای جسمی و فکری ناشی از کار کارگر باشد (بنا به تشخیص کمیسیون پزشکی سازمان بهداشت و درمان منطقه با معرفی شورای اسلامی کار و یا نمایندگان قانونی کارگر) کارفرما مکلف است به نسبت هر سال سابقه خدمت، معادل دو ماه آخرین حقوق به وی پرداخت نماید.
منظور از حقوق یا مبنای محاسبه حق سنوات، در کارگاههائی که طرح طبقه بندی مشاغل دارند مزد گروه و پایه (مزد مبنا) و در واحد هائی که فاقد طرح میباشند مزد ثابت (مجموع مزد شغل و مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل) خواهد بود (ماده ۳۲ قانون کار).
روش محاسبه حق سنوات پایان خدمت کارکنان:
مزایای پایان خدمت کارکنان = ۳۰ * مزد پایه سال جاری (مزد مبناگروه)
مزایای پایان خدمت کارکنان به عنوان یک حساب بدهی با ماهیت بستانکار در بدهیهای غیرجاری ترازنامه نشان داده میشود.
سود عملیاتی
در برخی از مواقع در ذهن فرد ایجاد شده است که سود عملیاتی چیست و چگونه آن انجام خواهد گرفت در این سود جریان وجوه نقدی و عملیاتی در پیشبینی جریانهای نقد عملیات شرکت های دیگر ایجاد میشود.
این سود با هدف اینکه مدیریت در کدام یک از دورههای مالی و تحت چه شرایطی میباشد پایه گذاری شده است. به طور کلی برای محاسبه سود عملیاتی باید از فروش خالص یا درآمدهای حاصل از خدمات مبلغ بهای تمام شده کالای فروش رفته یا بهای تمام شده خدمات ارایه شده کسر گردد تا سود ناخالص بدست آید و بعد هزینه های عملیاتی را کسر میکنیم تا سود عملیاتی محاسبه شود.
در این سود حاشیهای وجود دارد، که به آن، حاشیه سود عملیاتی، میگویند که از تقسیم سود عملیاتی در فروش بدست میآید. از حاشیه سود عملیاتی برای قیمت گذاری و کارایی عملیاتی شرکت میتوان استفاده کرد.