درباره تعطیلات و مرخصیها/ سیستم حقوق و دستمزد
طبق قانون کار، روز جمعه روز تعطیل هفتگی کارگران با استفاده از مزد میباشد. کارگرانی که به هر عنوان در روز جمعه کار میکنند، در مقابل عدم استفاده از تعطیل روز جمعه، ۴۰ % اضافه بر مزد دریافت خواهند کرد.
مثال: آقای کیانی با نرخ دستمزد ساعتی ۲۰،۰۰۰ ریال در کارگاهی مشغول به کار میباشد. چنانچه روز تعطیل این کارگاه به جای جمعه، روز دوشنبه باشد و ایشان طی هفته گذشته ۴۴ ساعت کار کرده باشد، مطلوبست محاسبهی دستمزد استحقاقی.
دستمزد عادی ۸۸۰،۰۰۰ = ۴۴ × ۲۰،۰۰۰
فوق العاده روز جمعه ۶۴،۰۰۰ = ۴۰ × % ۸ × ۲۰،۰۰۰
دستمزد استحقاقی ۹۴۴،۰۰۰ = ۶۴،۰۰۰ + ۸۸۰،۰۰۰
طبق قانون کار در ایام تعطیلات رسمی مانند جمعه، عید نوروز، عید مبعث و …. بایستی مزد کارگران به طور کامل به آنان پرداخت شود.
در ضمن مزد تعطیلات رسمی جزء هزینههای سربار است.
مثال: نرخ دستمزد ساعتی آقای اکبری ۱۵،۰۰۰ ریال میباشد.
چنانچه در هفته گذشته روز سهشنبه عید مبعث و تعطیل بوده باشد و ایشان هیچگونه اضافه کاری نداشته باشد، مطلوبست محاسبهی دستمزد استحقاقی هفته گذشتهی ایشان.
دستمزد استحقاقی ۶۶۰،۰۰۰ = ۴۴ × ۱۵،۰۰۰
چنانچه با توافق به عمل آمده، در کارگاهی روزی غیر از جمعه تعطیل توافقی اعلام شود، در صورت برخورد تعطیلات رسمی با تعطیل توافقی، از آنجا که کارگران کار روز تعطیل را در روزهای دیگر انجام دادهاند، از این رو استحقاق دریافت ۸ ساعت اضافهکاری را خواهند داشت.
کارگاههایی که به انجام ۵ روز کار، ۴۴ ساعت کار قانونی خود را انجام میدهند (این کارگاهها از دو روز تعطیل استفاده میکنند) مزد هر یک از دو روز تعطیل هفتگی برابر با مزد روزانه کارگران خواهد بود.
مثال ۸: آقای رضایی با نرخ دستمزد ساعتی ۲۲،۰۰۰ ریال در کارگاهی مشغول به کار میباشد. چنانچه روز تعطیل توافقی این کارگاه به جای جمعه، روز دوشنبه باشد و دوشنبه تعطیل رسمی بوده باشد، مطلوبست محاسبهی دستمزد استحقاقی.
دستمزد عادی ۹۶۸،۰۰۰ = ۴۴ × ۲۲،۰۰۰
*دستمزد عادی و فوق العاده اضافه کار روز دوشنبه ۲۴۶،۴۰۰ = ۱۴۰ × % ۸ × ۲۲،۰۰۰
فوق العاده روز جمعه ۷۰،۴۰۰ = ۴۰ × % ۸ × ۲۲،۰۰۰
دستمزد استحقاقی ۱،۲۸۴،۸۰۰ = ۷۰،۴۰۰ + ۲۴۶،۴۰۰ + ۹۶۸،۰۰۰
مثال: با توجه به اطلاعات داده شده دستمزد استحقاقی خانم نوابی را محاسبه کنید. دستمزد ساعتی ۱۱۵،۰۰۰ ریال کارکرد هفته – ۴۴ ساعت ایام تعطیل کارگاه دو روز در هفته (روز پنجشنبه تعطیل – توافقی) این هفته روز پنجشنبه تعطیل رسمی بوده است.
ساعات اضافه کار ۸ = ۳۶ – ۴۴ ساعات کار عادی هفته با یک روز تعطیل رسمی ۳۶ = ۸ – ۴۴
دستمزد عادی هفته ۵،۰۶۰،۰۰۰ = ۴۴ × ۱۱۵،۰۰۰
*دستمزد عادی و فوق العاده اضافه کار روز پنجشنبه ۱،۲۸۸،۰۰۰ = ۱۴۰ × % ۸ × ۱۱۵،۰۰۰
دستمزد استحقاقی ۶،۳۴۸،۰۰۰ = ۱،۲۸۸،۰۰۰ + ۵،۰۶۰،۰۰۰
مرخصی استحقاقی:
مرخصی استحقاقی سالانه کارگران با استفاده از مزد و احتساب چهار روز جمعه یک ماه است، سایر روزهای تعطیل جزء ایام مرخصی محسوب نخواهد شد.
برای کار کمتر از یک سال، مرخصی به نسبت مدت کار انجام یافته محاسبه میشود. همچنین مرخصی کمتر از یک روز کار (مرخصی ساعتی)، جزء مرخصی استحقاقی منظور میشود.
مرخصی سالیانه کارگرانی که به کارهای سخت و زیانآور اشتغال دارند، پنج هفته میباشد.
طبق قانون کار، کارگر نمیتواند بیش از ۹ روز از مرخصی سالانه خود را ذخیره کند.
کلیه کارگران در موارد زیر حق برخورداری از سه روز مرخصی با استفاده از مزد را دارند:
۱- ازدواج دائم
۲- فوت همسر، پدر، مادر و فرزندان.
مرخصی بارداری و زایمان کارگران زن، ۶ ماه و مدت شیردهی تا ۲۴ ماه میباشد.
مثال: میزان مرخصی استحقاقی یک کارگر که نیمی از سال را کار کرده است، چند روز میباشد؟
۱۵ روز با احتساب دو روز جمعه
مرخصی روز جمعه ۲ = ۲ ÷ ۴
مرخصی روزهای عادی ۱۳ = ۲ (÷ ۴ – ۳۰)