صورتهای مالی/ صورت سود و زیان
صورت سود و زیان یکی از صورتهای مالی مهم است که نتیجۀ فعالیتهای مالی یک واحد اقتصادی را در طی یک دورۀ مالی نشان میدهد.
به عبارت دیگر، صورت سود و زیان بیانگر نتایج عملیات مؤسسه طی یک دوره مالی میباشد. برای اندازه گیری نتایج عملیات یک مؤسسه باید درآمدها و هزینههای یک دوره مالی با هم مقابله شوند.
به گزارشی که مقابلۀ درآمدها و هزینههای یک دوره مالی در آن صورت میگیرد صورت سود و زیان گفته میشود.
صورت سود و زیان از روی تراز آزمایشی اصلاح شده، تهیه میشود.
در صورت سود و زیان، ابتدا درآمدها نوشته میشود و سپس هزینه ها از آنها کسر میگردد. با کسر هزینه ها از درآمدها، سود(زیان) مؤسسه به دست میآید.
نحوۀ تهیۀ صورت سود و زیان را با ارائه یک مثال توضیحمیدهیم.
مثال ۱: تراز آزمایشی مؤسسه خدماتی بهار در پایان سال ۱۳۸۸ بشرح زیر در دست است:
صورت سود و زیان
صورت سود و زیان
در بالای صورت سود و زیان به ترتیب نام مؤسسه، عنوان صورت مالی، یعنی ((صورت سود و زیان)) و در نهایت دورۀ مالی مربوط به صورت سود و زیان نوشته میشود. در متن صورت سود و زیان نیز، ابتدا درآمدها و بعد هزینه ها نوشته میشوند.
نهایتاًً در پایان صورت سود و زیان سود مؤسسه، که مابه التفاوت درآمدها و هزینه هاست، درج میگردد. گفتنی است در استانداردهای حسابداری، ارائۀ طبقه بندی مفصلی از صورت سود و زیان ارائه مینماید که جهت رعایت اختصار از توضیح آن در اینجا خودداری میشود.
به طور کلی، در صورت سود و زیان، درآمدها و هزینه ها درج میگردد و با کسر هزینه ها از درآمدها، سود (زیان) مؤسسه محاسبه و گزارش میشود.
لذا صورت سود و زیان، نتایج عملیات مؤسسه را طی یک دوره مالی نشان میدهد. بنابراین، صورت سود و زیان به مثابۀ فیلمی است که از عملیات مالی مؤسسه طی دوره مالی ضبط شده باشد.
به همین جهت است که در بالای صورت سود و زیان نوشته میشود، برای دوره مالی منتهی به ((۲۹/۱۲/**۱۳))
زمانی که جمع هزینه های مؤسسه از جمع درآمدهای آن بیشتر باشد، نتیجۀ عملیات مؤسسه به زیان منجر میشود. در این حالت، به جای درج ((سود خالص)) در صورت سود و زیان، باید از عبارت ((زیان خالص)) استفاده شود. برای تشریح این موضوع به مثال زیر توجه نمائید:
مثال ۲: اطلاعات زیر از دفاتر مؤسسه رهیاب در پایان سال ۱۳۸۶ به دست آمده است:
درآمد ارائۀ خدمات ۵۸۸,۰۰۰ ریال
هزینۀ حقوق و مزایای کارکنان ۳۸۰,۰۰۰ ریال
هزینۀ آب و برق و تلفن ۱۱۰,۰۰۰ ریال
هزینۀ اجاره ساختمان ۱۲۰,۰۰۰ ریال
هزینه های متفرقه ۸۰,۰۰۰ ریال
. مطلوب است تهیه صورت سود و زیان مؤسسۀ رهیاب برای سال مالی ۱۳۸۶
صورت سود و زیان
لازم به توضیح است که صورت سود و زیان ارائه شده، یک شکل از صورت سود و زیان بسیار ساده و طبقه بندی نشده میباشد که در مؤسسات خدماتی تهیه می شود.
