تخفیفات و برگشت از فروش کالا
۱- تخفیف تجاری
آنچه که در معاملات مربوط به خرید و فروش کالا برای خریدار به صورت تخفیف تجاری خرید انجام میگیرد، برای فروشنده تخفیفات تجاری فروش تلقی میشود. لذا تخفیف تجاری فروش عبارت است از کاهش در قیمت کالا نسبت به قیمت رایج آن که از جانب فروشنده به خریدار داده می شود. تخفیف تجاری معمولاً به صورت درصدی از قیمت کالا تعیین و محاسبه می شود. تخفیف تجاری معمولاً برای خریدهای عمده در نظر گرفته میشود. ضمناً تخفیفی که براثر چانه زنی خریدار در نظر گرفته می شود نیز نوعی تخفیف تجاری می باشد. که به آن تخفیف توافقی نیز میگویند. در دفاتر حسابداری فروشنده نیز اثرات تخفیف تجاری ثبت نمی گردد. برای تشریح این موضوع به مثال زیر توجه نمایید.
مثال ۱۱ : مؤسسۀ بازرگانی حمیدی در تاریخ ۲ /۳/ ۸۱ تعداد ۳۰ دستگاه تلویزیون به صورت نقد به فروش رساند. مؤسسۀ بازرگانی حمیدی برای خریدارانی که بیشتر از ۱۰ دستگاه تلویزیون خریداری نمایند، مبلغ ۳ درصد تخفیف تجاری در نظر می گیرد. لذا در این معامله، قیمت هر یک از تلویزیون های فروخته شده که۳۲۰,۰۰۰ ریال تعیین شده بود، با احتساب ۳ درصد تخفیف به مبلغ هر دستگاه ۳۱۰,۴۰۰ ریال محاسبه و از خریدار دریافت گردید. این رویداد به صورت زیر در دفتر روزنامۀ مؤسسه حمیدی ثبت می شود:
تخفیفات و برگشت از فروش کالا
تخفیف تجاری معمولاً در فاکتور لحاظ میشود و اثرات آن در دفاتر حسابداری ثبت نمیگردد.
۲- تخفیف بابت معیوب بودن کالا و برگشت بخشی از کالای فروش رفته
هنگام معیوب بودن کالای مورد معامله و یا عدم مطابقت کالا با نمونه، خریدار میتواند تمام یا بخشی از کالا را به فروشنده برگشت بدهد و یا بابت آن تخفیفی از فروشنده دریافت نماید. تخفیفی که در این موارد در نظر گرفته میشود تخفیف بابت عیب میگویند. در دفاتر فروشنده، برگشت کالا و تخفیف بابت عیب هر دو در یک حساب به نام (( برگشت از فروش و تخفیفات )) در دفاتر فروشنده ثبت می شوند. لازم به ذکر است که ماهیت حساب برگشت از فروش و تخفیفات بدهکار می باشند. برای تشریح این موضوع به مثال زیر توجه نمایید:
مثال ۱۲ : مؤسسۀ بازرگانی حمیدی در تاریخ ۱۷ /۳/ ۸۱ مبلغ ۹,۸۰۰,۰۰۰ ریال کالا به صورت نسیه به فروش رساند.در تاریخ ۲۱/ ۳/ ۸۱ خریدار ۱,۳۰۰,۰۰۰ ریال از کالای خریداری شده را به مؤسسه برگشت داد و با توافق طرفین، مبلغ ۲۴۰,۰۰۰ ریال تخفیف نیز بابت معیوب بودن بخشی از کالا در نظر گرفته شد. این رویداد به صورت زیر در دفتر روزنامه مؤسسۀ حمیدی ثبت می شود:
تخفیف بابت معیوب بودن کالا و برگشت بخشی از کالای فروش رفته
برگشت کالای فروش رفته و تخفیف بابت معیوب بودن کالا هر دو در یک حساب به نام (( برگشت از فروش و تخفیفات )) در دفاتر فروشنده ثبت می شوند.
۳- تخفیف بابت واریز وجه زودتر از موعد تعیین شده (تخفیفات نقدی فروش)
همانطور که در قسمت تخفیفات تجاری خرید توضیح داده شد، برخی مواقع، در خرید و فروش نسیه کالا، مدت زمان مشخصی برای پرداخت وجه معامله تعیین میشود و طرفین توافق میکنند که اگر خریدار وجه مورد نظر را ظرف مهلت مشخصی پرداخت کند، برای او درصدی از مبلغ کالا به صورت تخفیف در نظر گرفته شود. تخفیفی که در این موارد در نظر گرفته میشود، در دفاتر فروشنده به عنوان تخفیفات نقدی فروش ثبت میشود. برای تشریح این موضوع به مثال زیر توجه نمایید:
مثال ۱۳ : مؤسسۀ بازرگانی حمیدی در تاریخ ۱/ ۴/ ۸۱ مبلغ ۶,۲۰۰,۰۰۰ ریال کالا با شرط نسیۀ ۵۰ روزه، ۳ درصد تخفیف اگر تا ۱۰ روز پرداخت شود (ن/۵۰- ۱۰/۳)، به فروش رساند. خریدار به منظور استفاده از این تخفیف، در تاریخ ۸۱/۴/۱۰ مبلغ کالای مذکور را به صورت نقد مؤسسۀ بازرگانی حمیدی پرداخت کرد. این رویدادها به صورت زیر در دفتر روزنامۀ مؤسسه حمیدی ثبت می گردد:
تخفیفات نقدی فروش
با این توضیح که اگر خریدار وجه مورد نظر را ظرف مهلت تعیین شده جهت استفاده از تخفیف، که در این مثال ۱۰ روز است، پرداخت نکند، نمیتواند از تخفیف استفاده نماید و باید کل مبلغ خرید را تا مدت تعیین شده پرداخت نماید. بنابراین اگر خریدار وجه خرید مورخ ۸۱/۴/۱ را تا تاریخ ۸۱/۴/۱۱ به مؤسسۀ بازرگانی حمیدی پرداخت نکند، نمیتواند از تخفیف در نظر گرفته شده برخوردار شود. در این حالت باید وجه کالا را حداکثر تا تاریخ ۸۱/۵/۱۱ به طور کامل پرداخت کند. با این توضیحات فرض کنید خریدار، وجه کالا را در ۸۱/۵/۱۱ به مؤسسه بازرگانی حمیدی پرداخت کرده باشد، در این حالت، رویدادهای فوق به صورت زیر در دفتر روزنامه مؤسسه بازرگانی حمیدی ثبت می گردد:
تخفیفات نقدی فروش
بهتخفیفی که بابت پرداخت وجه زودتر از موعد تعیین شده در نظر گرفته میشود تخفیف نقدی میگویند.
تخفیف نقدی در دفاتر فروشنده در حساب (( تخفیفات نقدی فروش )) ثبت می شود.
