روش های ارزیابی موجودی کالا

1ـ روش شناسایی ویژه

در روش شناســایی ویژه ، مشــخص می شــود که کالای فروش رفته و همچنین کالای موجود در پایان دوره مالی مربوط به کدام یک از خریدها بوده است و سپس، بهای تمام شدۀ موجودی کالای پایان دوره براساس بهای تمام شده آن خریدها محاسبه می‌شــود.برای مثال اگر ۱۰۰ کیلو از کالای فروش رفته طی ســال ۱۳۸۸ از محل خریدهای اول اردیبهشــت، ۳۰۰ کیلو از محل خریدهای  ۱۴ شــهریور و ۱۵۰ کیلوی آن از محل خرید های ۲۵ دی باشــد،بهای تمام شــده کالای فروش رفته به صورت زیر محاسبه می‌شود:

همان طور که ملاحظه می‌شود، بهای تمام شدۀ کالای فروش رفته ۶۱۴,۰۰۰ ریال است. لذا از آن جا که کل کالای آماده برای فروش ۱۰۰۸,۰۰۰ ریال است، بهای تمام شده موجودی کالای پایان دوره ۳۹۴,۰۰۰ ریال (۱,۰۰۸,۰۰۰-۶۱۴,۰۰۰-۳۹۴,۰۰۰) می‌شود. البته بهای تمام شدۀ موجودی کالای پایان دوره را به صورت زیر نیز می‌توان محاسبه نمود:

اســتفاده از روش شناســایی ویژه در صورتی امکان پذیر اســت که برای هر فقره از خریدها و فروش ها مدارک و اطلاعات کافی نگه داری شود یا این که ماهیت موجودی کالای مؤسسه به نحوی باشد که بتوان تعلق آن به هر یک از خریدها را به دقت تعیین نمود. مانند موجودی انواع خودرو که می توان با ملاحظۀ شمارۀ موتور کلیۀ خودروهای موجود در پایان دورۀ مالی، تعیین نمود که قیمت تمام شدۀ هر یک از آنها چه مبلغ است.

در روش شناســایی ویژه مشخص می‌شــود که کالای فروش رفته و همچنین کالای موجود در پایان دوره از کدام یک از خریدها بوده و بهای تمام شدۀ آنها براساس بهای تمام شدۀ آن خریدها تعیین می‌شود.