4 – روش اولین صادره از آخرین وارده (LIFO)
در روش اولین صادره از آخرین وارده (LIFO) فرض بر این است که فروش های دوره مالی از آخرین خریدهای دوره مالی به عمل آمده است.
بنابراین موجودی کالای پایان دوره از محل موجودی کالای اول دوره و اولین خریدهای دورهاست.
به عبارت دیگر در این روش فرض میشود هر کالایی که زودتر خریداری شده دیرتر به فروش رسیده است،
بنابراین، آن مقدار از کالاها که در پایان دوره باقی مانده است از محل موجودی کالای اول دوره و اولین خریدهای دوره است.
پس، روش LIFO را دقیقاً می توان برعکس روش FIFO دانست.
اینک نحوه محاسبۀ بهای تمام شدۀ موجودی کالاهای پایان دوره شرکت سپیدار با استفاده از روش اولین صادره از آخرین وارده تشریح میگردد.
همانطور که اشاره شد در روش LIFO فرض می شود که کالای فروش رفته از محل آخرین خریدهای سال می باشد.
لذا ۳۰۰ کیلو از ۵۵۰ کیلو کالای فروش رفته شرکت سپیدار از محل خرید ۲۵ دی ماه و ۲۵۰ کیلوی بقیه از محل خریدهای ۱۴ شهریور می باشد. بنابراین بهای تمام شده کالای فروش رفته شرکت در سال ۱۳۸۸ به صورت زیر محاسبه می شود:
۶۳۵,۰۰۰ = (۱۱۰۰ ×۲۵۰)+ (۱۲۰۰ ×۳۰۰) = بهای تمام شده کالای فروش رفته
با توجه به توضیحات فوق، در روش LIFO موجودی کالای پایان دورۀ شرکت سپیدار از محل موجودی کالای اول دوره و اولین خریدهای دوره خواهد بود.
لذا از ۳۵۰ کیلو کالای پایان دوره شرکت سپیدار ۲۰۰ کیلوی آن از خریدهای اول اردیبهشت و بقیه آن ، یعنی ۱۵۰ کیلو گرم ، از محل خریدهای ۱۴ شهریور تعیین میشود. لذا ۲۰۰ کیلوگرم را به بهای تمام شده یک واحد کالای خریداری شده در اول اردیبهشت ضرب میکنیم و ۱۵۰ کیلوگرم را نیز به بهای تمام شده یک واحد کالای خریداری شده در ۱۴ شهریور ضرب میکنیم تا بهای تمام شده موجودی کالاهای پایان دوره تعیین گردد.
۳۷۳,۰۰۰= (۱۱۰۰ × ۱۵۰)+ (۱۰۴۰× ۲۰۰) = بهای تمام شدۀ موجودی کالای پایان دوره
لذا بهای تمام شدۀ کالای فروش رفتۀ شرکت سپیدار در سال ۱۳۸۸ ، با استفاده از روش اولین صادره از آخرین وارده ،
۶۳۵,۰۰۰ ریال و بهای تمام شده موجودی کالاهای پایان دوره شرکت ۳۷۳,۰۰۰ ریال تعیین میشود.
همانطور که قبلاً نیز بیان گردید، مطابق استانداردهای حسابداری ایران، استفاده از روش اولین صادره از آخرین وارده مجاز نیست و توصیه می گردد. بلکه مطابق استانداردهای مزبور باید برای محاسبه بهای تمام شده موجودی مواد و کالا یکی از روشهای « شناسائی ویژه» ، « اولین صادره از اولین وارده » یا «میانگین موزون » مورد استفاده قرار بگیرد
گردش فرضی کالا در روش لایفو(LIFO) را به صورت زیر می توان نشان داد:
در روش LIFO فرض بر این است که کالائی که دیرتر وارد شده زودتر خارج می شود.
روش اولین صادره از آخرین وارده LIFO فرض بر این است که هر کالایی که دیرتر درخریداری شده زودتر به فروش رسیده است. لذا بهای تمام شده کالای فروش رفته وموجودی پایان دوره بر این اساس تع یین می شود.
