آیا تا بحال از خود پرسیده اید که چرا اوقات افراد هنگام کار با نرم افزار حسابداری یا نرم افزار مالی دچار استرس های معناداری میشوند؟ پاسخ به این سوال در مفاهیم بنیادین حسابداری نهفته است.
در این مقاله در رابطه با کاربردی ترین اصطلاحات حسابداری مالی صحبت خواهیم کرد که با دانستن این مفاهیم، عملکرد بهتری در کار با نرم افزار حسابداری، نرم افزار مالی و سایر نرم افزار های حسابداری خواهید داشت. با سانیران همراه باشید!
شاید بسیاری از افراد با اصطلاح حسابداری و فعالیتهایی که یک حسابدار در محدودۀ کاری خود انجام میدهد آشنایی چندانی نداشته باشند.
ولی در تمامی افراد یک نقطۀ مشترک وجود دارد و آن دانستن این مطلب است که رابطۀ حسابداری با کسبوکارها و مشاغل مختلف در همآمیخته و جدانشدنی است.
هزاران معامله در روز در سطح جهان انجام میشود که برخی از آنها موفقیتآمیز و بعضی دیگر زیانبار است و اگر کمی بررسی کنیم میتوانیم رد پای یک حسابدار حرفهای یا نابلد را نه در حاشیه بلکه در مرکز این اتفاقها بیابیم.
ازاینرو به اهمیت حضور یک حسابدار که بهتمامی پیچوخمهای راه آگاهی کامل داشته باشد در تمامی شرکتها چه آنها که به برند معتبر تبدیل گشتهاند چه آنها که نو پا و تازهکارند بهشدت احساس میشود.
بیشتر بدانید:
مفهوم حسابداری مالی
بعد از تأسیس یک شرکت آنچه بسیار مهم و حیاتی جلوهگر میشود ثبت تمامی معاملاتی است که قرار است از ابتدا باعث راهاندازی و به حرکت درآمدن آن کسبوکار یا جان گرفتن و حیات آن برند گردد.
بهگونهای که وضعیت مالی و عملکرد آن کسبوکار را در قالب گزارشهایی به تصویر کشد و تجسم عینی آن را در میان رقیبان مشخص نماید و فاصلۀ آن را تا قلۀ پیروزی بهصورت شفاف بیان نماید.
به همین دلیل است تا یک شرکت معتبر دچار ضرر مالی گستردهای میشود و یا ورشکست میگردد، اولین نگاههای اتهامآمیز متوجه حسابداران آن برند گشته و متهم ردیف اول پرونده قرار میگیرند.
حضور حسابداران در کوچکترین چرخشهای مالی و آگاهی از اطلاعات سری شرکتها، وظیفۀ سنگینی را بر دوش این دست افراد گذاشته و میطلبد هرروز نسبت به گذشته بر اطلاعات و آگاهی خود بی افزایند.
حسابهای دریافتی
گاهی شرکت شما خدمات و یا محصولاتی را به مراکزی ارائه داده که گمان میرود در آیندهای نهچندان دور مشتری اقدام به پرداخت بدهی خود و تصفیه حساب بهصورت نقد نماید.
در این حالت شرکت دارایی را برای خود متصور است که در آینده بهصورت نقدینگی در حساب آن موجود خواهد بود.
حسابهای پرداختی
این نوع حساب بیانگر میزان بدهی شما است که به علت دریافت خدمات موظف به پرداخت آن شدهاید و به میزان اعتبار شما برمیگردد که ضامن ارائه خدمات از سوی شرکت بستانکار گشته است و بدهکار مانند یک حسابجاری میتواند بر روی آن حساب بازکرده و آن را از شما طلبد نماید.
بیشتر بدانید:
نرم افزار دریافت و پرداخت چیست و چه مزایایی دارد؟
دارایی
تمام امکاناتی که به تولید درآمد بی انجامد و شرکت بتواند روی آن حساب باز کند و مانند یک منبع اقتصادی قدرتمند عمل نماید و در بحران از منافع شرکت حمایت کند دارایی اطلاق میگردد.
ترازنامه
فهرستهایی که نمونهای کامل از بدهیها، داراییها و سرمایههای یک شرکت را در اختیار مدیران گذاشته تا آگاهی آنها را در مورد این مسائل شرکت در مدتزمان مشخصی بالا ببرد ترازنامه گفته میشود.
این ترازنامهها بر اساس تاریخ خاصی تنظیم میشوند و مربوط به همان زمان واحد هستند و باگذشت زمان به علت تغییر وضعت واحد تجاری، اعتبار خود را از دست میدهند و نیاز است یک صورتحساب شرایط مالی (ترازنامه) دیگر توسط حسابدار تنظیم گردد.
ارزش دفتری
فاصلۀ بین ارزش واقعی یک جنس و ارزش تنزل یافتۀ آن ارزش دفتری گفته میشود.
گاه پیش میآید براثر گذشت زمان یک کالا ارزش واقعی خود را از دست میدهد به دین ترتیب یک ارزش دفتری برای آن قائل شده و با این روش قیمتگذاری برای آن انجام میگیرد.
بدینصورت میتوان گفت بهای دارایی با کسر استهلاک آن را ارزش دفتری مینامند.
هزینه کالاهای فروختهشده (COGS)
کاهش بودجه موجود در طی فرآیند تولید و عرضۀ کالاها به مشتریان که ممکن است شامل خرید مواد اولیه یا حق ضمه و… باشد.
بیشتر بدانید:
نرم افزار بودجه چیست و چه مزایایی دارد؟
بستانکار
بخش اعظمی از بدهکاریها در ترازنامهها را همین حسابهای بستانکار تشکیل میدهد که در آن قالب اشخاص حقیقی و حقوقی به دریافت خدمات بهصورت نسیه از شرکتها پرداخته و بهصورت حسابهای بستانکاری در دفاتر حسابداری آن شرکتها ثبت میگردد.
دارایی جاری
هر نوع دارایی که ممکن است در مدتزمان یک سال به وجه نقد تبدیلشده و بهعنوان نقدینگی موردمحاسبه قرار گیرد، دارایی جاری یک سازمان محسوب میشود.
حال میتواند برای یک شرکت تولیدی حسابهای مالی آن یا وجهی باشد که توسط کالاهای تولیدشده دریافت میکند و یا …
و در یککلام هر دارایی که برابری با وجه نقد را داشته باشد، دارایی جاری نامیده میشود.
بدهی جاری
اگر یک عملیات تجاری به مدتزمان بیشتر از یک سال به طول بی انجامد و انتظار رود بدهیهای مربوط به آن در مدت یک سال جاری آینده پرداخت گردد به آن بدهی جاری گفته میشود.
تمامی حسابهای پرداختی که در اسناد ثبت گردیده شامل این مورد خاص نیز است که از آن میتوان به حقوق و دستمزد کارمندان، مالیاتها و… اشاره نمود.
بدهکار
بهتمامی اشخاص حقیقی و حقوقی که به خاطر دریافت مزایایی مدیون به پرداخت دینی باشند و آن دین تا پرداخت کامل به شخص یا سازمان وظیفه و دین او محسوب شود، بدهکار و یا مدیون نامیده میشوند.
استهلاک
محاسبۀ استهلاک میتواند آیندهنگری فوقالعادهای را برای شرکتها فراهم نماید بدینصورت که اگر یک دورۀ استهلاک برای هر کالا مشخص و بهعنوان بدهی مربوط به عوامل کاهشدهندۀ ارزش اصلی دارایی ثبت گردد شرکتها را از زیانهای سنگین بازمیدارد و میتوان هزینۀ ابتدایی که صرف خرید کالا گشته است را درزمانی که آن کالا اوج بهرهوری را دارد تقسیم نمود.
EBIT (درآمدهای قبل از پرداخت بهرهی وامها و مالیات)
اگر بتوانیم درآمد خالص را قبل از هر بهره و وامی به دست آوریم میتوانیم در مورد سوددهی شرکت نظر قطعی داده زیرا در این حالت تطبیق فعالیتها و هزینههای مربوط به تولید، کار راحتتری خواهد شد.
EBITDA (درآمدهای قبل از پرداخت بهرهی وامها، مالیات و استهلاک)
هر سازمان نسبت به فعالیتهای خود و توان تولیدی قادر به کسب درآمد و ایجاد سود برای شرکتش است که ممکن است براثر عواملی چون وام، مالیات و استهلاک از سود اصلی کم شود، سنجش این قدرت سازمان را EBITDA مینامند.
سهام
برندها بهطور مشخص دارای صاحب یا صاحبان خاصی هستند که سهام تعیینکنندۀ ارزش سرمایههای این صاحبان است و مقدار سهمی است که هر یک از آنها بهمنظور مشارکت و ایجاد تعهد پذیرفتهاند.
هزینه
ازآنجاکه بزرگترین هدف کسبوکارها رسیدن به درآمد بیشتر است باید مخارجی را بابت نیل به این هدف پرداخت نمایند .
گاه نیز برای رسیدن به سود بیشتر باید این مخارج را تا حد ضربه نزدن به کیفیت کالاهای خود کاهش داد که از آنها به هزینه یاد میشود.
و ازآنجاکه جزء یکی از مهمترین فعالیتهای مشاغل محسوب میشود قوانین حسابداری فراوانی برای آن وضع گشته است.
FIFO (اولین ورودی، اولین خروجی)
محاسبۀ ارزش کالا در پایان دورۀ مالی و محاسبۀ دقیق قیمت نهایی کالاهایی که در طول مدت همان دوره به فروش رسیدهاند را فایفو مینامند.
مفروضات در این روش بر این اصل استوارند که کالاهای ابتدایی تولید همان کالاهایی هستند که در ابتدا به فروش رسیدهاند در این زمان میتوان بهای کالاهای تولیدشده را با کالاهای به فروش رسیده برابر دانست.
آنچه ذکر نمودیم شاید در واقعیت چنین نبوده ولی در این روش محاسبه، اینچنین فرضیات نقش میبندند.
دارایی ثابت
هر دارایی که جزئی از سرمایههای کسبوکارها و بنگاههای اقتصادی بهحساب آید و حجم وسیعی از گردش را در سازمانها به خود اختصاص دهد و دارای عملیات مختلف و سند حسابداری است که در دفاتر حسابداری ثبت میگردد، دارایی ثابت نامیده میشود.
سرقفلی
به هر نوع دارایی غیر مشهود که فیزیکی نبوده و درنتیجه اکتساب یک سازمان از سازمان دیگر باقیمتی فراتر از تصور باشد سرقفلی گفته می شود.
سرقفلی شامل همه مواردی چون اعتبار برند، مشتریان بالقوه، هر ایدۀ جدید یا فناوری خاص و منحصربهفرد و… میشود که در ترازنامه بهعنوان داراییهای شرکت ثبت میگردد.
سود ناخالص
اگر بخواهیم به درآمدی که پس از هزینهای که سازمانها در قبال به فروش رساندن کالاهای خودپرداخت میکنند دستیابیم چارهای جز یافتن سود ناخالص نداریم.
ساخت و فروش کالاها برای هر سازمانی دارای هزینه است که شرکتها بعد از محاسبۀ آن و کسر نمودنش از سود کل به آن دست مییابند.
صورت سود و زیان
تمامی درآمدها و سودهای یک شرکت از یکسو و هزینههای و زیانهای آن از سوی دیگر در یک مدتزمان مشخص را اگر در یک فهرست بهصورت لیست درآوریم به آن صورت عملیات یا صورت درآمد و یا صورت سود و زیان خواهند گفت.
بدهیها
آنچه سازمان متعهد میشود در زمان مشخص پرداخت کرده و آن را بهصورت یک تعهد مالی پذیرفته است بدهی میگویند.
LIFO (آخرین ورودی، اولین خروجی)
در این روش فرض را بر این اصل استوار میکنند که کالاهای تولیدشده ابتدایی در همان ابتدا به فروش میرسد پس بدین ترتیب جریان خروج هزینهای، عکس جریان ورود هزینه داشته و کمک مینماید مخارج و درآمدها رابطهای تنگاتنگ باهم یافته و هزینه بر درآمد منطبق گردد.
در این حالت اگر قیمتها سیر صعودی بیابند به بهبود روند کمک کرده و سود ناخالص و مالیات بر درآمد کمتری محاسبه میگردد که این خود بر نقدینگی اثر مثبت میگذارد.
داراییهای جاری
تمام داراییهایی که برای تبدیل به پول نقد فقط یکقدم با آن فاصله داشته باشند و شرکت ناچار به پرداخت غرامت و ضرر مالی برای کسب آن نگردد مانند تمامی حسابهای موجود برای شرکت یا سود سهام و… را شامل میشود.
بیشتر بدانید:
نرم افزار اموال و دارائی ثابت چیست و چه مزایایی دارد؟
درآمد خالص
به کمک درآمد خالص میتوان تشخیص داد که یک سازمان در این دوره دارای ضرر و زیان مالی گشته است یا نه .
بدین ترتیب میتوان تمام هزینهها و بدیهیها را از درآمد کل کاست این عدد بهدستآمده اگرچه مساوی با نقدینگی نیست اما اگر زیر صفر نباشد مشخص میکند که ضرر خالص نیز گریبان گیر شرکت نگشته است.
حساب ذخایر یا ذخیره
قسمتی از درآمد سازمانها بهمنظور پوشش دهی و حمایت ذخیره و در فعالیتهای تجاری شرکت داده نمیشود و بهعنوان پشتوانه مالی شرکت بهحساب میآید.
سود انباشته
بهتمامی سودهایی که طی فعالیتهای سازمان در حساب شرکت بهمنظور فعالیتهای هدفمند و اصولی در آینده ذخیرهشده است سود انباشته نامیده میشود.
درآمد
هر نوع فروشی یا ارائه خدمات که منجر به دریافت وجه گردد و بدینصورت سرمایۀ مالی شرکت افزایش یابد درآمد گفته میشود.
صورتحساب جریان وجوه نقدی
اگر سازمان نتواند تمامی تعهدات خود را در قبال شرکتهای ارائهدهنده خدمات پرداخت نماید و این از کمبود نقدینگی حاصل شود هدف اصلی صورتحسابها محقق نگشته و تمام وجوهی که در مدتزمان واحدی بهحساب شرکت واریز یا از آن برداشت میشود در قالب کاربردهای نقدینگی مشخص و طبقهبندی نشده است، پس بررسی و دقت تغییرات در وضعیت مالی شرکتها به حفظ اعتبار آنها درصحنۀ رقابت کمک شایانی میکند.
هزینهی ثابت
گاهی فرقی نمیکند که سازمان در چه برهه از زمان و مکان قرارگرفته بههرحال باید یک سری از هزینهها را در لیست مخارج جاری خود ثبت نماید که ممکن است در چندین ماه و حتی سال بدون تغییر باقی بماند.
هزینهی متغیر
علاوه بر هزینههای دائمی که سازمانها موظف به پرداخت آنها هستند مانند هزینه دست مزد کارکنانشان برخی هزینهها ممکن است در دورههایی افزایش یا کاهش داشته باشند.
مثلاً در دورهای مجبور باشید تولیدات خود را افزایش دهید که در این صورت باید خرید مواد اولیه، سوخت مصرفی و… را نیز افزایش دهید،.
ثابت یا متغیر بودن هزینهها بسته به نوع فعالیت سازمان در طول دورههای متفاوت است که به ناگاه به شرکت تحمیل میشود.
