مالیات یکی از مفاهیم و ابزارهای اقتصادی است که در تقویت و تعادل اقتصاد کشورها نقش بسیار مهمی دارد. مالیاتها عبارتند از پرداخت‌های مالی که افراد و شرکت‌ها به دولت می‌دهند و از منابع مالی حکومت برای تأمین هزینه‌های عمومی مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از مهمترین قوانین و مقررات مالیاتی که در کشورهای مختلف وجود دارد، ماده ۱۳۷ قانون مالیات است.

ماده ۱۳۷ قانون مالیات های مستقیم چیست ؟

طبق این ماده قانونی ، در صورتی که هزینه های درمانی هر مودی در رابطه با خود شخص ، همسر ، فرزند ، پدر ، مادر ، برادر و خواهر (به شرط تحت تکفل بودن) انجام پذیرد ، حق بیمه پرداختی آن مودی به موسسات بیمه ایرانی بابت انواع بیمه های عمر و زندگی و بیمه های درمانی از درآمد مشمول مالیات مودی کسر میگردد.

ماده ۱۳۷ مالیات :

ماده ۱۳۷ –  هزینه های درمانی پرداختی هر مؤدی بابت معالجه خود یا همسر و اولاد و پدر و مادر و برادر و خـواهر تحت تکفل در یک سال مالیاتی به شرط این که اگر دریافت کننده مؤسسه درمانی یا پزشک مقیم ایران باشـد دریافـت وجه را گواهی نماید و چنانچه به تأیید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به علت فقدان امکانات لازم معالجـه در خارج از ایران صورت گرفته است پرداخت هزینه مزبور به گواهی مقامات رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران در کشـور محل معالجه یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی رسیده باشد، همچنین حق بیمه پرداختی هر شـخص حقیقـی به مؤسسات بیمه ایرانی بابت انواع بیمه های عمر و زندگی و بیمه های درمانی از درآمد مشـمول مالیـات مـؤدی کسـر میگردد.

در مورد معلولان و بیماران خاص و صعب العالج علاوه بر هزینه های مذکور هزینه مراقبت و توانبخشـی آنـان نیـز قابـل کسر از درآمد مشمول مالیات معلول یا بیمار یا شخصی که تکفل او را عهده دار است میباشد.

ماده ۱۳۷ مالیات چگونه محاسبه می شود ؟

به صراحت ماده ۱۳۷ قانون مالیات های مستقیم،کسر هزینه های درمانی پرداختی هر مودی بابت معالجه خود و سایر افراد مذکور در این ماده از درآمد مشمول مالیات،منحصرا منوط به ارائه گواهی موسسه درمانی یا پزشک مقیم ایران و در صورت انجام معالجه در خارج از کشور با رعایت شرایط قانونی مربوط  موکول به ارائه گواهی مقامات رسمی دولت جمهوری اسلامی ایران با تایید وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشکی است.بنابراین بخشنامه های مورد اعتراض که با وضع قاعده آمره در مقام قانونگذار برآمده و ارائه نسخ اصلی اسناد و مدارک تایید شده مربوط به هزینه های درمانی مودی و افراد تحت تکفل او را نیز در خصوص مورد ضروری اعلام داشته و موجد تکلیف خاصی برای مودیان مالیاتی مشمول این مـاده گـردیده اسـت.مـغـایر حـکم صریح قانونگذار و خارج از حدود اختیارات سازمان امور مالیاتی در وضع مقررات دولتی تشخیص داده می شود و به اسـتنـاد قـسمـت دوم اصـل ۱۷۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و ماده یک و بند یک ماده ۱۹ و ماده ۴۲ قانون دیوان عدالت اداری ابطال می شود.

حق بیمه های درمانی و درآمد حقوق در ماده ۱۳۷ مالیات + معافیت

پیرو بخشنامه شماره ۳۰/۴-۱۰۰۸۱/۴۰۰۶ مورخ ۱۳۸۱/۰۲/۰۱، چون در خصوص اجرای حکم ماده ۱۳۷ قانون مالیات های مستقیم مصوب اسفند ماه ۱۳۶۶ و اصلاحیه های بعدی آن، خصوصا حق بیمه پرداختی حقوق بگیران بابت بیمه عمر و بیمه های درمانی که معمولا به صورت مستمر و اقساط ماهیانه انجام می شود، از طرف ادارات امور مالیاتی، کارفرمایان و مودیان مالیاتی سوالاتی مطرح شده است، لذا موارد زیر را یادآور می گردد:

• کسر حق بیمه های درمانی حقوق بگیر و افراد تحت تکفل و حق بیمه پرداختی بابت بیمه عمر شخص حقوق بگیری (به استثنای بیمه های عمر و پس انداز که قابل کسر نمی باشد) از درآمد حقوق بیمه شدگان سازمان تأمین اجتماعی و سازمان خدمات درمانی و سایر موسسات بیمه گر، که پرداخت حقوق آنان معمولا به صورت ماهیانه صورت می پذیرد، توسط کارفرمایان ذیربط فاقد اشکال قانونی است و آنها می توانند با ضمیمه نمودن اسناد مربوط به فهرست حقوق پرداختی در احتساب درآمد مشمول مالیات حقوق، کسور یاد شده را منظور نمایند.
• کارفرمایان بیمه شدگان سازمان تأمین اجتماعی می توانند صرفا با کسر دو هفتم از سهم حق بیمه پرداختی حقوق بگیران بیمه شده و کارفرمایان بیمه شدگان سازمان خدمات درمانی و سایر موسسات بیمه گر ایرانی نیز می توانند با کسر کل سهم حق بیمه پرداختی حقوق بگیران بیمه شده خود، از درآمد حقوق آنان و با قید میزان آن در فهرست های حقوق، تسلیمی به اداره امور مالیاتی ذیربط مالیات متعلق را محاسبه نمایند.
• چنانچه پرداخت کنندگان حقوق برای حقوق بگیران خود با موسسات بیمه ایرانی اقدام به انعقاد قرارداد بیمه عمر و بیمه های درمانی تکمیلی نموده و ماهیانه سهم حق بیمه مربوط به حقوق بگیر را از حقوق وی کسر و به موسسات بیمه پرداخت نمایند، در این صورت نیز مجاز هستند ضمن درج میزان حق بیمه پرداختی سهم حقوق بگیر در فهرست های حقوقی تسلیمی به اداره امور مالیاتی مربوط و ضمیمه نمودن گواهی موسسه بیمه به آن، نسبت به کسر حق بیمه پرداختی از درآمد حقوق آنان اقدام نمایند.
• مرجع اقدام در خصوص کسر هزینه های درمانی و مراقبت و توانبخشی معلولان و بیماران خاص و صعب العلاج، پرداختی توسط حقوق بگیران بابت معالجه خود و افراد تحت تکفل آنان، اداره امور مالیاتی محل دریافت مالیات بر درآمد حقوق آنان خواهد بود و حقوق بگیران می توانند پس از پایان سال انجام هزینه با ارائه نسخ اصلی گواهی و اسناد و مدارک تأیید شده مربوط به هزینه های مذکور در یک سال مالیاتی از اداره امور مالیاتی ذیربط درخواست استفاده از تسهیلات مقرر در ماده ۱۳۷ را بنمایند.
• کسر هزینه های مقرر در ماده ۱۳۷ در خصوص مودیان فصل مالیات بر درآمد مشاغل و سایر منایع مالیاتی که مالیات آنان به صورت سالانه محاسبه می شود به عهده اداره امور مالیاتی محل تسلیم اظهارنامه منبع مالیاتی مربوط خواهد بود، که در این صورت متقاضیان می توانند اسناد و مدارک مربوط به هزینه های مورد بحث را پس از پایان سال انجام هزینه تحویل اداره امور مالیاتی موصوف نمایند.
  تذکر ۱: حق بیمه پرداختی بابت بیمه عمر افراد تحت تکفل، مشمول این مقررات نخواهد بود.
  تذکر ۲: لازم به یاد آوری است نسخ برابر اصل شده یا المثنی یا کپی مورد قبول واقع نخواهد شد و در خواست استرداد مودی بعد از قطعیت مالیات نیز منع قانونی ندارد، که در این صورت اضافه پرداختی مودی بابت مالیات با رعایت مواد ۲۴۲ و ۲۴۳ قانون مالیات های مستقیم قابل استرداد خواهد بود.

توصیه های نرم افزاری سانیران:

کاربران سیستم حقوق و دستمزد سانیران می توانند در قسمت عوامل حقوقی نرم افزار ، از درآمد مستمر ، معادل هزینه های درمانی موضوع ماده ۱۳۷ را کسر نموده و در محاسبه مالیات پرسنل لحاظ نمایند.