در دنیای رقابتی امروزی ، کسب و کارها باید به دقت هزینه‌های خود را مدیریت کنند تا بتوانند رقبا را پشت سر بگذارند و سودآوری خود را افزایش دهند. به همین دلیل، استفاده از روش‌های مدرن مدیریت هزینه امری بسیار حیاتی است. یکی از این روش‌ها، ABC یا Activity-Based Costing است که در این مقاله به آن پرداخته می‌شود. در ادامه به توضیحات و مزایا و معایب این روش خواهیم پرداخت.
۱٫ ABC چیست؟
سیستم هزینه یابی بر مبنای فعالیت ABC یکی از مهم ترین پدیده های نوینی است که سبب ظهور انقلاب در زمینه محاسبه بهای تمام شده محصولات و خدمات شده است . یکی از مهمترین خصایص این تکنیک این است که بیش از آنکه سیستم هزینه یابی برای محصولات باشد ، ابزاری برای بهبود عملکرد به شمار می آید .
- ABC مخفف چه کلماتی است؟
ABC مخفف Activity-Based Costing است.
- ۲ ABC چگونه کار می‌کند؟
ABC بر مبنای فعالیتها به تخصیص هزینه‌ها می‌پردازد. به عبارت دیگر، هزینه‌ها به تفکیک فعالیت‌های انجام شده در یک سازمان تخصیص می‌یابد.
۲٫ مزایا و معایب ABC
۲٫۱ مزایا
- تخصیص دقیق‌تر هزینه‌ها
- بهبود بهره‌وری
- این روش به سازمان‌ها کمک می‌کند تا فعالیت‌های بی‌فایده را شناسایی کرده و بهبود در فرآیندها را اعمال کنند.
- این سیستم در مدت کوتاهی به جایگاه والایی در بین حسابداران مدیریت دست یافت .
- ارائه این سیستم ، یکی از یزرگ ترین پیشرفت ها در زمینه حسابداران مدیریت در قرن بیستم محسوب می شود
- بسیاری از شرکت های بزرگ دنیا این تکنیک را نخست به صورت آزمایشی در بخشی از سازمان خود پیاده کردند و پس از مشاهده نتایج حیرت انگیز ، کاربرد آن را به کل سازمان تسری دادند.
برای مثال شرکتهایی از صنایع بانکداری، کارخانه های تولیدی ،شرکت های نفتی و گازی ، بنگاههای دولتی و .. از این تکنیک بهره جستند.
- یکی از مهمترین خصایص این تکنیک این است که بیش از آنکه سیستم هزینه یابی برای محصولات باشد ، ابزاری برای بهبود عملکرد به شمار می آید .
۲٫۲ معایب
کم کم برخی نقاط ضعف سیستم ABC نیز نمایان و موجب نگرانی هایی شد ، بسیاری از شرکتها به دلیل مطالعات و پیمایش های وقتگیر و هزینه های بالا ی پردازش داده در سیستم های ABC ، یا به کلی سیستم ABC را کنار می گذاشتند و یا از به روز رسانی آن امتناع می کردند .
- پیچیدگی
پیاده‌سازی ABC ممکن است پیچیده باشد و نیاز به تغییرات در سیستم مدیریتی داشته باشد.
- زمان‌بر بودن
تجمیع دقیق هزینه‌ها به روش ABC زمان‌بر است و نیاز به تجمیع داده‌های دقیق دارد.
۳٫ کاربردهای ABC
- در صنایع تولیدی
ABC به تولیدکنندگان کمک می‌کند تا هزینه‌های مختلف تولید را مدیریت کنند و محصولات خود را با قیمت مناسب به بازار عرضه کنند.
- در خدمات مالی
سازمان‌های ارائه دهنده خدمات مالی نیز می‌توانند از ABC برای مدیریت هزینه‌ها و بهبود عملکرد استفاده کنند.
۴٫چالش های مدل هزینه یابی بر مبنای فعالیت(ABC)
- با وجود گسترده بودن حجم فعالیت ها در مدل ABC مدیران می دانند که این مدل قادر نیست تا به شکلی صحیح و به صورت تفضیلی پیچیدگی عملیات های واقعی سازمان را منعکس کند.(مثلا در صورت تنوع شیوه ارسال باید فعالیت های جدیدی به مدل اضافه شود و نیازمند مصاحبه مجدد)
- غالباً برای هر نوع شرکت ، مدل های هزینه یابی بر مبنای فعالیت مجزایی پایه ریزی و ایجاد می کردند به طوری که بعضی از شرکتها برای تجزیه و تحلیل مشتری و محصول ، مدل های مجزایی به وجود می آوردند که مرتبط و متصل نبودند و نمی توانستند به نگرشی جامع و کل نگر در زمینه هزینه و سود آوری دست یابند.
- مشکلات و دشواری هایی در رابطه با تخمین و پردازش داده ها وجود دارد .(مثلا در فرایند مصاحبه برای برآورد زمان اختصاص یافته تک تک فعالیتها با عدد ۱۰۰ درصد مواجه می شدند یعنی منابع با ظرفیت کامل خود کار می کنند )
۵٫ مشکلات ABC در عمل اجرایی سیستم :
- مدیران در خصوص سودآوری به گزارشات ماهانه نیاز داشتند که از عهده سیستم ABC خارج بود.
- نگهداری سیستم ABC مشکل و پر هزینه بود.
- افزایش دقت سیستم ، مستلزم تعریف فعالیت های زیادی بود.
- فرآیند مصاحبه و پیمایش با کارکنان پرهزینه و زمان بر است .
- به دلیل فصلی بودن برخی از فعالیتها ، برخی محرکها نیازمند جایگزینی یا باز نعریف بودند.
- داده های مدل هزینه یابی بر مبنای فعالیت بر مبنای برآورد شخصی بود و به روزرسانی آنها دشوار بود.
- از آنجا که مدل از پتانسیل ظرفیت استفاده نشده چشم پوشی می کرد ، از لحاظ تئوری نادرست و غیرصحیح بود.
- اکثر مدلهای هزینه یابی بر مبنای فعالیت یک نگرش یکپارچه از فرصتهای سودآوری در گستره شرکتها را فراهم نمی کرد و بر مبنای موقعیت مکانی بودند .
۶٫ نتیجه‌گیری
ABC یک ابزار قدرتمند برای مدیریت هزینه‌ها و بهبود بهره‌وری در سازمان‌ها است. با توجه به مزایا و معایب آن، سازمان‌ها باید با دقت تصمیم بگیرند که آیا اجرای این روش برای آنها مناسب است یا خیر.
سانیران در تولید :
سیستم تولید سانیران به شرکت ها کمک می کند تا هزینه و بهره برداری ظرفیت فرآیند ها و سود آوری سفارش ها ، محصولات و مشتریان را به سرعت تعیین کنند.
با استفاده از سیستم تولید و برنامه ریزی سانیران ، مدیران به اطلاعاتی صحیح و مناسب درباره سودآوری و هزینه ها نیز دست می یابند ، به گونه ای که می توانند الویت بهبود های فرآیندی را تعیین ، تنوع و ترکیب محصولات خود را به شکلی منطقی مشخص ، سفارش های مشتری را قیمت گذاری و ارتباطات با مشتریان را به شیوه ای پرمنفعت مدیریت کنند .
